2023 Türkiye Seçimleri
TBMM’nin 600 yeni üyesinin ve Türkiye cumhurbaşkanının belirleneceği Türkiye genel seçimleri 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşecek. 18 yaşını doldurmuş bütün Türkiye cumhuriyeti vatandaşlarının oy kullanabileceği seçimde Millet İttifakı, Cumhur İttifakı, Ata İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ve Sosyalist Güç Birliği dahil olmak üzere 5 ittifak ve toplamda 36 parti yer alacak. Peki seçim ve kullanacağımız oylar hakkında neler biliyoruz?
Oy kullanmadan önce bilinmesi gerekenler
- 08.00-17.00 arası gerçekleşecek olan seçimlerde 17.00’dan sonra gelen hiçbir seçmen oy kullanamayacaktır.
- Seçmenlerin fotoğraf makinası, cep telefonu gibi görüntü kaydedici cihazlarla oy kullanması yasaktır.
- Oy kullanırken seçmenlerin yanında Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport veya sürücü belgesinin bulunması gerekiyor.
- Seçmenler kayıtlı olduğu ikametgah adreslerine göre YSK tarafından belirlenen sandıklarda oy kullanabilecekler. Seçimin 2. tura kalması halinde ilk turda belirlenen sandık adreslerinin aynısı geçerli sayılacaktır. Oy kullanacağınız sandığı buradan öğrenebilirsiniz.
- Seçmenlerin; oy verecekleri yere giderken seçim oylarını belirten kıyafet, aksesuar, logo vb. objeleri üzerlerinde bulundurmaları yasaktır.
Seçim ikinci tura kalırsa
- Herhangi bir adayın ya da partinin gerekli çoğunluğu sağlayamaması halinde seçim ikinci tura kalacak. 28 Mayıs 2023 olarak belirlenen ikinci tur seçimlerinde seçmenleri sandık adreslerinde veya dikkat etmesi gereken hususlar değişiklik olmayacak.
Kullanılacak oyların geçerliliği için gerekenler
- Oyunuzun geçerliliği için oy pusulalarının YSK tarafında mühürlenmiş olması gerekir.
- Oy geçerliliği için mühür basmak dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması, birleşik oy pusulalarının düzgün bir şekilde katlanıp zarfa koyulması gerekecek.
- Zarfa oy pusulaları dışında hiçbir şey konulmamalıdır.
- Oy zarfınızı sandığa attıktan sonra seçmen listesinde seçmenin adının bulunduğu yerin karşısına imza atılmalıdır.
Seçimde kullanılacak olan D'hondt sistemi nedir?
Toplamda 6 milletvekili çıkarılacak bir şehirde X Partisi 100.000, Y Partisi 150.000 ve Z Partisi 80.000 oy almış olsun. D'Hondt sistemine göre her parti için oy sayısı sırasıyla bire, ikiye, üçe, dörde bölünür. Bu sayılardan en büyük altı tanesi seçilir. Böylelikle o şehir için milletvekili seçilmiş olur. Bu durumda X partisi ile Z partisinin oy farkı 10.000, Y partisi ile X partisinin oy farkı 50.000 olmasına rağmen birer vekil fazla çıkarabilmiştir.
- Ayrı liste:
|
Milletvekili sayısı tekil durum |
X partisi |
Y partisi |
Z partisi |
|
1. Milletvekili |
100.000 |
150.000 |
90.000 |
|
2. Milletvekili |
100.000 |
150.000 |
90.000 |
|
3. Milletvekili |
50.000 |
75.000 |
45.000 |
|
4. Milletvekili |
33.334 |
50.000 |
22.500 |
|
5. Milletvekili |
25.000 |
37.5000 |
18.000 |
|
6. Milletvekili |
20.000 |
25.000 |
15.000 |
|
Vekil sayısı |
2 |
3 |
1 |
- Ortak liste:
|
Milletvekili sayısı ittifaklı durum |
X+Z partisi |
Y partisi |
|
1. Milletvekili |
190.000 |
150.000 |
|
2. Milletvekili |
190.000 |
150.000 |
|
3. Milletvekili |
95.000 |
75.000 |
|
4. Milletvekili |
63.334 |
50.000 |
|
5. Milletvekili |
38.000 |
37.500 |
|
6. Milletvekili |
31.667 |
25.000 |
|
Vekil sayısı |
3 |
3 |
Bu sistem ile ittifak daha önemsiz hale geldi. Bu durumda partilerin ittifak yapma sebebi %7’lik baraj durumudur. Bir parti barajı geçemedikten sonra belirli illlerde çok yüksek oy alsa bile milletvekili çıkarma şansı çok az olmaktadır ama herhangi bir ittifakın içerisine dahil olduğunda ittifakın toplam oy oranı barajı geçtiği sürece parti %1 bile alsa meclise aday çıkarabilmektedir.