İTÜ101: Bu sefer de Türkiye tarihine yön veren 12 İTÜ'lü
Daha önce sizler için hazırladığımız İTÜ101 haberimizde İTÜ'lü ünlüleri sizler için derlemiştik. Bu haberimizde de Türkiye tarihine yön veren İTÜ'lüleri sizlerle paylaşıyoruz.
1- Süleyman DEMİREL
1949 yılında İTÜ İnşaat Mühendisliği'nden mezun olan 9. cumhurbaşkanı Süleyman DEMİREL; İTÜ'lü olmayı "İTÜ'lü olmak Türkiye'nin en köklü üniversitesinde, en donanımlı akademisyenlerden eğitim almaktır. Gündemi izleyen değil gündemi yaratan olmak; çağdaş bilgi teknolojileri ile donanmak; cesareti ve ileri görüşlülüğüyle değişimin öncüsü bir lider olmak; yenilikçi, katılımcı, yaratıcı olmak; durmadan araştırmak, incelemek, öğrenmek, eleştirmek, paylaşmak; yaşamı, mesleği ve üniversitesiyle gurur duymaktır. İTÜ'lü olmak benim için bunlara ilaveten kendine güven duymaktır." sözleriyle dile getirmiştir. Ayrıca Fikret Kızılok'un "Süleyman Hep Başbakan" isimli şarkısında Demirel'in 10 yıl 5 aylık başbakanlık macerasına vurgu yapılmıştır.
2- Turgut ÖZAL
Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. cumhurbaşkanı Turgut ÖZAL 1950 yılında İTÜ Elektrik Mühendisliği'nden mezun oldu. Anavatan Partisi'nin kurucu genel başkanı, ekonomist, 17. ve 18. dönem milletvekili olan Özal; Texas Tech Üniversitesi'nde ekonomi dalında yüksek lisans yaptı. 18 Haziran 1988 yılında suikasttan yaralı olarak kurtulan ÖZAL'ın eşi Semra Özal, 17 Nisan 1993'te Türkistan gezisinden sonra ölen Turgut Özal'ın, suikasta kurban gittiğini iddia etti. Bunun sonucunda 2 Ekim 2012 tarihinde mezarı açıldı ve otopsi yapıldı; araştırmalar sonunda vücudunda zehir bulunmuş ancak zehirden mi yoksa başka sebepten mi öldüğü tespit edilememiştir.
3- Necmettin ERBAKAN
1943 yılında İstanbul Erkek Lisesi'nden birincilikle mezun olduktan sonra üniversiteye sınavsız giriş hakkı kazanan Erbakan, buna rağmen sınava girmeyi tercih etti ve İTÜ Makine Mühendisliği'ni kazandı. Söylentilere göre okulu 3.98 ortalamayla bitirmiş; 4.00 olamamasının sebebi ise bir laboratuvar dersinde asistanla tartışması sonucu notunun düşürülmesiymiş. Bu rivayetlere göre ERBAKAN hala makine mühendisliğinden en yüksek ortalama ile mezun olan kişi rekorunu elinde tutmakta. 1948 yılında mezun olan ve hemen sonra "Motorlar Kürsüsü"nde asistan olan ERBAKAN; siyasi yaşantısı bir yana, mühendislik yaşantısını da oldukça başarılı bir şekilde tamamlayarak 1969 yılında TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) genel başkanı oldu. Bu maceradan sonra siyasete atılan merhum başbakanın kurduğu partiler birçok kez kapatıldı.
Ayrıca kendi "Gulu Gulu Dansı"nı Türkçe'ye katarak kimsenin bilmediği bir söz ortaya atmıştır.
4- Sabiha GÜRAYMAN
Kendisi ilk kadın inşaat mühendisi olup aynı zamanda Fenerbahçe Spor Kulübü'nün ilk kadın voleybolcusudur. 1927'de Yüksek Mühendis Mektebi'ne, bugünkü adıyla İTÜ'ye, girdi. 1933 yılında mezun oldu. Çeşitli kamu kuruluşlarında görev aldı. Anıtkabir'in başmühendisliğini yaptı.
5- Emin Halid ONAT
1926 yılında Yüksek Mühendis Mektebi'ne girdi. 1930'da üçüncü sınıftayken Zürih Teknik Üniversitesi'ne gönderildi. 1934 yılında Mimarlık Bölümü'nden birincilikle mezun olup yurda döndü. 1941 yılında Ahmet Orhan Arda ile Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya katıldı ve birinci oldu. 1953 yılına kadar projelerin yürütülmesini ve kontrolünü Arda ile birlikte yürüttü. Ayrıca 1950-1953 yılları arasında İTÜ'nün rektörlüğünü de yaptı.
6- Bedri KARAFAKİOĞLU
1937'de Yüksek Mühendis Mektebi'ni bitiren Bedri KARAFAKİOĞLU, Fransa'da Ecole National Superior’da telekomünikasyon öğrenimi gördü. Türkiye'ye dönünce kendi okulu İTÜ'de görev aldı. 1939'da doçent, 1948'de profesör oldu. 1960'ta ise ordinaryüs oldu. Kurucu Meclis’te Üniversite Temsilciliği (6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961) yaptı. 1964-1965 arası İTÜ Elektrik Elektronik Fakültesi dekanlığı, 1965-1969 yılları arasında İTÜ rektörlüğü yaptı. Rektörlüğü sırasında iki kademeli eğitim ve İTÜ Ayazağa yerleşkesinin gerçekleştirilmesi gibi önemli kararlara imza atan KARAFAKİOĞLU, ayrıca İstanbul televizyonunun çekirdeği sayılan İTÜ televizyonunu kurdu ve yayınlarında etkin çaba gösterdi. 20 Ekim 1978 yılında silahlı saldırı sonucu öldürülen KARAFAKİOĞLU anısa İTÜ Ayazağa yerleşkesi'de FAkülteler Bulvarı'na adı verilmiştir.
7- Mustafa İNAN
1911 yılında Adana'da dünyaya gelen Mustafa İnan liseyi yine aynı ilde yatılı olarak okumuş ve 1931 yılında birincilikle bitirmiştir. Kayıt yaptırdığı Fen Fakültesinden, üniversite hocası olma niyetiyle kaydını geri alarak, Mühendis Mektebine (İTÜ'ye) kayıt için başvurmuş, yapılan giriş sınavında birinci olarak Mühendis Mektebine girmiştir. Mühendislik Mektebini de birinci olarak bitiren ve doktorasını İsviçre'de, Zürih üniversitesinde yapan Mustafa İnan, orada kalması için yapılan teklifi redderek Türkiye'ye dönmüş ve 1941 yılında Yüksek Mühendis Mektebinde Teknik Mekanik ve Mukavemet Muallim Muavinliği'ne tayin edilmiştir.Doktorası sırasında ilgilenmeye başladığı Fotoelastisite konusunda araştırma yapmış ilk Türk bilim adamı olan Mustafa İnan; 1954-1957 yılları arasında İTÜ’de İnşaat Fakültesi Dekanlığı görevini yürütmüş, 1957-1959 yılları arasında ise rektörlük görevini sürdürmüştür. Mustafa İnan, 1961 yılında “Taşıma Matrisi” (Carryover Matrix) kavramını “Elastomekanikte İntikal Matrisi” isimli makalesiyle tanımlayarak dünyada taşıma matrisi probleminde çalışma yapan ilk bilim adamlarından olmuştur. Mustafa İNAN anısına Ayazağa Yerleşkesi'ndeki merkezi kütüphaneye adı verilmiştir.
8- İhsan KETİN
Ülkemizin büyük yerbilimcilerinden olan İhsan KETİN; uluslararası bir araştırmacı, bir öğretmendi. 1914'te Kayseri'de doğan İhsan Ketin, Atatürk'ün gelişim için başlattığı yurtdışı bursunu kazanıp 1932 yılında Almanya'ya gitti; Berlin'de siyasal karmaşa ve hocalarının arasındaki anlaşmazlıklar yüzünden Bonn Üniversitesi'ne geçti. Ünlü jeolog Hans Cloos'un yanında çalışmalarına devam eden Ketin, 1938 yılında doktora tezini tamamladı ve Türkiye'ye döndü. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeoloji Enstitüsü'nde yardımcı doçent doktor olarak göreve başlayan Ketin, o sırada 24 yaşında ve ülkenin doktora yapmış ilk jeoloğuydu. 1948 yılında "Kuzey Anadolu Fay Hattı"'nın varlığını kanıtladı ve bu sayede Ketin'e, jeoloji konusunda üst düzey bir ödül sayılan ‘‘Gustav Steinmann Madalyası’’ verildi. 1950-51 yılları arasında ABD'ye giden Ketin, dönüşünden kısa bir süre sonra İstanbul Teknik Üniversitesi'nnde öğretim üyesi olarak göreve başladı.
9- Oğuz Atay
Mühendislerin de edebiyatçı olabileceğini kanıtlayan Oğuz ATAY; 1957 yılında İTÜ İnşaat Mühendisliği'ni bitirdi. İlk romanı"Tutunamayanlar" romanıyla 1970 yılında TRT Roman Ödülü'nü kazandı. 1975 yılında ise Prof. Dr. Mustafa İnan'ın biyografisini konu alan "Bir Bilim Adamının Romanı"'nı yazdı. Türk romanını çağdaş roman anlayışıyla aynı hizaya getiren Oğuz ATAY edebiyatımıza çok fazla şey kazandırmıştır.
10- Celal ŞENGÖR
24 Mart 1955'te İstanbul'da doğan ŞENGÖR; 1973 yılında Robert Kolej'i bitirdi ve 1978'de State University of New York at Albany'den jeolog olarak mezun oldu. 1981'de İTÜ Maden Fakültesi'nde asistan olarak görev yapmaya başlayan ŞENGÖR;1986'da doçent, 1992'de profesör oldu. 1984 yılında Londra Jeoloji Cemiyeti'nin Başkanlık Ödülü'nü, 1986'da TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü aldı.1988'de Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi'nden şeref bilim doktoru (Docteur ès sciences honoris causa) pâyesi aldı. Academia Europaea'ya 1990 yılında kabul edildi ve cemiyetin ilk Türk üyesi oldu. Aynı yıl Avusturya Jeoloji Servisi muhabir üyesi, 1991 yılında ise Avusturya Jeoloji Derneği şeref üyesi oldu. Yine 1991 yılında Kültür Bakanlığı'nın Bilgi Çağı Ödülünü kazandı. 1993 yılında Türkiye Bilimler Akademisi en genç kurucu üyesi oldu ve Akademi konseyine seçildi. Aynı yıl TÜBİTAK Bilim Kurulu üyesi oldu. 1994 yılında Rusya Doğa Bilimleri Akademisi üyeliğine, Fransız ve Amerikan jeoloji dernekleri şeref üyeliğine seçildi. Ayrıca kendisine Fransız Fizik Cemiyeti ve École Normale Supérieure Vakfı tarafından Rammal Madalyası verildi. Şengör 1997 yılında, Fransız Bilimler Akademisi tarafından yerbilimleri dalında büyük ödül (Lutaud Ödülü) ile taltif edilen ŞENGÖR; 28 Mayıs 1998'de Collège de France'ın madalyasını aldı. 1999'da Londra Jeoloji Cemiyeti kendisine Bigsby Madalyasını taktim etti. 2000 yılının Nisan ayında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi yabancı üyeliğine seçilen ilk Türk olan Celal ŞENGÖR, Rus Bilimler Akademisi'ne Fuad Köprülü'den sonra seçilen ikinci Türktür. Ayrıca 2013 yılında Leopoldina Doğa Araştırıcıları Akademisi üyeliğine seçilmiştir.
11- Kemalettin VARDAR
Devrim Arabası projesinin en genç ekip üyesi olan Vardar, İTÜ mezunudur. Bir röportajında proje hakkında "Devrim bizim için ’yapamazsınız’ diyenlere karşı bir namus davasıydı. Yaşadığımız birçok şey hiç kolay olmadı. 75 yaşındayım ve hálá çok öfkeliyim" diye bahsetti. Yine bir İTÜ'lü olan Tolga Örnek'in "Devrim" isimli filminde de projenin hikayesi filmleştirildi.
12- Veli Behruz ÇİNİCİ
1954 yılında İTÜ Mimarlık Fakültesi'nden mezun oldu. 1961 yılına kadar arasında aynı fakültenin Şehircilik Kürsüsü'nde asistan ve İTÜ Maçka Teknik Okulları'nda öğretim görevlisi olarak çalıştı. Atatürk Üniversitesi ve ODTÜ'nün yerleşke tasarım
yarışmalarını kazandı. 1981 yılında Fransız Mimarlar Odası tarafından Sir Robert Matthew ödülüne,aynı yıl ODTÜ'den Pritzker ve ülke içinde ise Atatürk ödüllerine aday gösterildi.
Görüldüğü gibi İTÜ; Türkiye'nin kaderine yön veren birçok isme sahip. Ve hala Türkiye tarihini etkileyen isimler çıkarmaya devam etmekte. Binali Yıldırım, Taner Yıldız, Veysel Eroğlu günümüz isimlerinden sadece birkaçı. İTÜ bu özelliğiyle sadece eğitim ve öğretimiyle ön planda olmayıp Türkiye tarihine damga vuran bir devlet üniversitesi.