Miktara değil orana bakalım: İTÜ burslarının "artışı" günlük hayatlarımıza ne kadar yansıdı?
Geçtiğimiz günlerde resmi instagram hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla öğrencilerine sağladığı burs miktarını açıklayan İTÜ, 2022 yılında 59 milyon ₺ olan net burs miktarının 2023'te 2 katından daha fazla artarak 140 milyon ₺'ye ulaştığını belirtmiş ve bundan övünçle bahsetmişti. Bu açıdan bakıldığında güllük gülistanlık görülen durumun aslı ise bambaşka, artan hayat maliyeti göz önüne alındığında bu artışın öğrencilere iki katı yansımadığı apaçıkken enflasyon oranı artışının bu paylaşımdaki denkleme neden dahil edilmediği ise koskocaman bir soru işareti. Bu haberimizde yapılan araştırmalardan aldığımız verilerle görmezden gelinen birtakım parametreleri de hesaba katarak yorumladık, bakalım 2023'te gelinen durum İTÜ'nün de dediği gibi "muhteşem bir başarı" mı?
bahsi geçen paylaşımdan bir ekran görüntüsü:
Peki, aslında ne kadarlık bir katkı sağlıyor bu artış öğrencilere?
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) "İstanbul Öğrenci Yaşam Maliyeti Araştırması" verilerine göre 2022 - 2023 yılında bir öğrencinin yıllık ortalama yaşam maliyeti 64.278 ₺ iken bu miktar 2023 - 2024'te 150.415 ₺'yi buluyor.
İTÜ'nün açıklamalarını ve İPA verilerini birlikte değerlendirecek olursak İTÜ verdiği burslarla 2022 yılında net olarak 917,8 öğrencisinin yıllık ortalama yaşam maliyetini karşılayabilirken bu sayı 2023'te sadece 12,9 kişi artarak 930,7'ye çıkıyor.
Yani artan hayat maliyetiyle birlikte değerlendirdiğimiz zaman İTÜ sadece %1.4'lük bir gelişme kaydedebiliyor.
Bu paylaşımda bir başka dikkat çeken nokta da yurt ve yemek burslarındaki gerçek durum oldu.
Yurt bursu
İTÜ 2022'de 1,3 milyon ₺, 2023'te ise 3,2 milyon ₺ yurt bursu sağladığını açıkladı.
2022 - 2023 eğitim - öğretim döneminde İTÜ'nün bir aylık ortalama yurt ücreti 1406,25 ₺ iken 2023 - 2024'te bu sayı 2579,05'e çıkıyor.
Bu veriler doğrultusunda 2022 yılında sağladığı bursla net 924,44 aylık yurt ücreti ödenebilirken 2023'te 1240,77 aylık yurt ücreti ödenebiliyor. Yine bir oran hesabı yapacak olursak İTÜ 2023'te 2022'nin yaklaşık 3 katı kadar bütçesini yurt bursu için ayırsa da sadece 1/3 oranında fazladan yurt ücreti ödeyebiliyor.
Yemek bursu
2021'de öğle yemeği ücreti 3 ₺ iken İTÜ 1,2 milyon ₺, 2022'de öğle yemeği 5 ₺ iken 1,5 milyon ₺, 2023'te öğle yemeği ücreti 15 ₺ iken ise 3,4 milyon ₺'lik bütçesini öğle yemeği için ayırdığını duyurdu.
Bu veriler doğrultusunda 2021'de öğrencilerinin 400.000 öğününü karşılayabilirken, 2022'de 300.000 ve 2023'te ise sadece 226.666,67 öğününü karşılayabildiği ortaya çıkıyor.
Öğrencinin parasıyla öğrenciye burs
Fahiş fiyatlarıyla ün salmış 1773 Kahve Satış Mekanı, sonu gelmez zamlarıyla geçtiğimiz yıl içerisinde kampüs içinde yararlanılabilen en pahalı kahve mekanı haline geldi. MED Binası önünde bulunan standda kahve fiyatları üç basamaklı sayıları görmüşken Kovan Binası'ndaki bayisinde çevre marketlerden çok daha uygun fiyata bulunabilen ürünleri iki ila üç katı fiyattan satması İTÜ öğrencilerinin büyük tepkisini toplamaya devam ediyor. Durumun ironik kısmı ise Kahve Satış Mekanı gelirleriyle İTÜ öğrencilerine burs sağlandığı açıklaması. Müşterisi çok büyük oranda yine kendi öğrencisi olan ve bizzat İTÜ'ye ait olan bu mekan neden öğrencinin cebinden alıp yine öğrenciye dağıtıyor, madem gün sonunda dağıtacak niye fiyatlar bu derece uçuk sorularını akla getiriyor. Sorulan tüm bu sorular cevapsız kalmaya devam ederken İTÜ öğrencisinin bursu damla damla eriyor.
Bütün bu durum İTÜ'nün sağladığı bursların daha kendi zamlarına yetişemediğine işaret ediyor. Öğrencilerinin yaşadığı maddi zorluklara ve artan hayat şartlarına rağmen, kendi zamlarıyla başa çıkamaz durumdayken "₺" birimiyle 2 kattan daha fazla burs artışıyla övünmenin ne kadar akılcı olduğu kafalarda büyük bir soru işareti oluşturuyor. Üstelik bu durumun "Biz kocaman bir aileyiz." başlığı altında paylaşılması, tüm durumun tezatlığını ortaya sermeye yetiyor.