İTÜ Vakfı Dergisi 62. sayısı çıktı
İTÜ Vakfı Dergisi “Türkiye’de Patent” konusunu araştırdı
Patent konusunda umut verici artış var ama...
Türkiye’de 100 patentten 96’sını yabancılar alıyor
Yayın hayatını 20 yıldır aralıksız olarak sürdüren ve her sayısında Türkiye’nin gündemindeki çeşitli konuları sayfalarına taşıyan İTÜ Vakfı Dergisi, 62 sayısında çok önemli bir konuya daha parmak basıyor: Türkiye’de Patent … Dergide, ekonomi , endüstri ve bilim alanlarında, inovasyon (yenilikçilik) süreçlerinin temel taşı olan patent, son dönemlerde üniversitelerde, özel ve kamu araştırma kurumlarında, organizasyonel ve yasal çerçevesi ile yeniden irdeleniyor.
Patentle ilgili yapılmış geniş bir çalışma
Dergide hukuki konulardan, Türkiye’deki patent sistemine, müzik alanında kazanılan patentlerden, endüstriyel ürün tasarımındaki patentlere ve sınai mülkiyet hakları konusundaki gelişmelere kadar birçok konu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Nihat Ergün, İTÜ öğretim üyeleri ve patentle ilgili kuruluşların yetkilileri tarafından geniş şekilde ele alınıyor.
Bakan Ergün’den gençlere ve üniversitelere müjde
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, dergiye verdiği röportajda üniversitelerin de patent sahibi olmalarının yolunu açtıklarını belirterek, böylece üniversitelerdeki buluşların çok daha etkin bir şekilde korunmasının ve ticarileştirilmesinin önünü açmış olacaklarını söylüyor. Bakan Ergün’ün verdiği bilgiye göre, buluşlardan elde edilen gelirin en az yüzde 30’u öğretim üyesinin olacak. Bu düzenlemeyle, akademisyenlerin ticarileştirme zorluklarından ötürü patent başvurusu yapma konusundaki çekinceleri giderilmiş olacak ve üniversitelerdeki mevcut buluş potansiyeli ortaya çıkarılacak. Ergün’ün açıklamalarında gençlere de müjde yer alıyor. TÜBİTAK ve Türk Patent Enstitüsü arasında geliştirilen işbirliği protokolü kapsamında yerli patent başvuru sahiplerine her bir patent başvurusu için 3.000 TL karşılıksız teşvik verilecek. Ayrıca uluslararası patent başvurusu söz konusu olduğunda 100.000 TL’ye kadar teşvik söz konusu olacak.
“Patent konusunda uzman eksikliğimiz var…”
İTÜ Makine Fakültesi Öğretim Üyesi Cemal Baykara, dergide patent vekilliğinin önemine ve bu alandaki altyapı eksikliğine dikkat çekerek: “Bizim ürettiğimiz bir ürün bugün ya da yarın taklit edilecektir. Buna karşı hiçbir tedbirimiz yok maalesef. Bunun için çaba sarf eden kuruluşlarımız var elbette, ancak bu konuda deneyimli, uzman kişileri bulmak çok kolay değil. Üstelik karşı tarafta bu konuda çok donanımlı uzmanların olması da işi zorlaştırıyor. Bizim patent olgusuyla tanışma tarihimiz çok eski olmasına rağmen, bu konudaki uzman sayımız bir elin parmağını geçemeyecek kadar azdır. Hal böyle olunca, patent vekilliği denen mesleğin önemi ortaya çıkıyor “ açıklamasını yapıyor.
“Hedef 50 bin adet yerli patent başvurusuna ulaşmak…”
Patent ve Marka Vekilleri Derneği Başkanı Uğur G. Yaçıner de, dergideki yazısında, Türkiye’nin önümüzdeki 10 yıl içinde, yani 2023 yılında hedeflemiş olduğu 500 milyar dolar ihracat hacmi ve yıllık 50 bin adet yerli patent sayısına ulaşabilmek için Türkiye sınai mülkiyet sisteminde bugün yaşadığımız eksikliklerinin acilen giderilmesinin şart olduğunu dile getiriyor. Patent vekillerinin de Baro gibi birliğinin olması gerektiğini belirten Yalçıner, bir ülkede ‘sınai mülkiyet hakları’nın etkin biçimde korunmasının, sağlıklı ve sağlam bir sanayinin ve kararlı ekonominin temel koşullarından biri olduğunu vurguluyor.
Ulusal patent başvurusunda umut verici artış
Türk Patent Enstitüsü (TPE) Başkanı Prof. Dr. Habip Asan’ın verdiği bilgiye göre, 2012 yılında Türk Patent Enstitüsüne 15 bin’in üzerinde patent ve faydalı model başvurusu yapılmış olup, bu başvuruların yarıdan fazlası yerli başvuru sahiplerine ait. Yerli başvurularda bir önceki yıla göre artış oranımız % 14. Dünya ortalamalarıyla mukayese ettiğimizde iyi bir artış trendinden bahsedilebilir. “Öğrencilerimize yenilikçi olma bilincinin çok küçük yaşlarda kazandırılmasının son derece önemli olduğuna inanıyorum”, diyen Asan, her alanda çözüm üreten, yenilikçi ve vizyon sahibi bireylere ihtiyacımız olduğunu dergimizde dile getiriyor.
İTO Başkanı Çağlar: “Patent kalkınmanın önemli kriterlerinden biri”
Neredeyse taklit edilmeyen hiçbir ürünün olmadığını dile getiren İTO Başkanı Çağlar, İTÜ Vakfı Dergisi’ndeki yazısında, her yeni ürünün pazara sunulmasından kısa bir süre sonra taklitleriyle karşılaşıldığını bu nedenle ‘Patent’in, işletmelerin kalitesi ve ülkelerin kalkınmışlığı açısından bir referans haline geldiğini dile getiriyor.
Yerli patent sayısı yabancı patent sayısının gerisinde
Dergide yer alan bir başka önemli yazı ise Buluş Adamları Derneği Başkanı Dr. Sungu Bazoğlu’na ait. Bozoğlu, Türkiye'deki her 100 patentten 96'sını yabancıların aldığını belirterek şu rakamları veriyor: “1995-2002 yılları arasında TPE’den alınan patentlerin yüzde 96’sı yabancılara ait iken, 1995 – 2012 yılları arasında TPE’de yabancıların aldıkları patentlerin oranının ortalama yüzde 94’e düştüğü görülüyor. Bu kadar patent başvuru hibe desteği çabasına karşın on yılda yerli patent sayısını, yabancı patent sayısına göre ancak % 2 oranında artırabildiğimize bakılacak olursa, buluş ve patent konusunda daha fazla özendirici teşvikleri devreye sokmamız gerektiği görülüyor. 1995 yılında 58 yerli patente karşılık, 2012 yılında 1025 yerli patentin alınması patent teşviklerinin ne kadar doğru bir karar olduğunu gösteriyor. Ancak daha etkin destekler yoluyla yabancı ve yerli patentler arasındaki büyük farkın kapatılması gerekiyor…”
Ve diğer önemli başlıklar...
Dergide patentle ilgili olarak görüşlerine yer verdiğimiz diğer uzmanlar: Uzm.Mustafa Çakır; Prof Dr. Fazilet Vardar Sukan (Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi); Yard.Doç.Dr.Özgür Öztürk, İTÜ İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi; Aydın Deriş, 50 yıllık patent vekili; Nuri Çoşkun İrfan Uluslararası Patent Birliği Başkanı; Kemal Yamankaradeniz, Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı; Doç.Dr Gözde Çolakoğlu Sarı, İTÜ Öğretim Üyesi; Prof.Dr Özlem Er, İTÜ Öğretim Üyesi; Hamdi Turşucu, Telif Hakları Genel Müdürü; Yrd.Doç. Dr. İsmail Altınöz, KSÜ Öğretim Üyesi. Dergide ayrıca, İTÜ tarafından yapılan “İlk Yerli Sinyalizasyon Sistemi” projesi, inovasyonun sinerji merkezi İTÜ Arı Teknokent’in patent ve Ar-Ge çalışmalarına yaptığı katkı, Teknokent’te faaliyetlerini sürdüren firmaların tanıtımı konuları yer alıyor.
