İlk'lerin öncüsü İTÜ'lü kadınlar
8 Mart Dünya Kadınlar Günü'ne özel olarak sizler için İTÜ'den mezun ve önemli başarıları olan değerli kadınlarımızı derlemeye çalıştık. Daha önce benzerini yaptığımız ve devamı niteliğinde olacak bu haber ile siz okuyucularımıza farklı kişileri tanıtmayı amaçladık. Sabiha Rıfat Gürayman, Ülkü Arıoğlu, Altan Edige, Gülsün Sağlamer, Feray Girgin, Hande Suher, Fatma Şahin, Melahat Topaloğlu, Çağla Kubat, Funda Arar ve Melihat Gülses hakkındaki bilgiye 2018 yılındaki haberimiz ile ulaşabilirsiniz.
1- Hürriyet Sırmaçek
Türkiye’nin ilk Çelik Köprü Uzmanı Kadın Mühendisi Hürriyet Sırmaçek, 1935’te Türkiye’nin üçüncü kadın Yüksek Yol (inşaat) Mühendisi olarak mezun olmuştur. Mezun olduğu sene sınıfındaki tek kız öğrencidir. Sivas Lokomotif ve Vagon Fabrikası’nda kontrol mühendisi olarak statik hesap ve betonarme hesaplarında çalışan Hürriyet Sırmaçek, Türkiye’de ilk defa ‘T’ tabliye kirişi ve çelik kafes köprü hesaplamalarını yapmıştır.
2- Asiye Senia Menküer
1940 yılında Yüksek Mühendis Mektebi’nden mezun olan Asiye Senia Menküer, Türkiye’nin ilk kadın Yüksek Elektrik ve Haberleşme Mühendisi'dir. TRT’nin kurucularından ve ilk yönetim kurulu üyelerinden olan Menküer, yurt dışındaki çalışmalarıyla önemli katkılar sağlayarak radyo ve televizyon sahasındaki yenilikleri ülkemize kazandırmıştır.
3- Remziye Hisar
Prof. Dr. Remziye Hisar, Türkiye’nin ilk kadın kimyageri ve Sorbonne Üniversitesi’nden mezun olan ilk Türk kadın bilim insanıdır. 1947 yılında İTÜ’de makina ve kimya doçenti olarak görevine başlayan Remziye Hisar, 1959 yılında profesör olmuş ve 1973’te emekli olmuştur. 1955 yılında Fransa’da ‘Officiel d'Academie Nişanı’na layık görülmüş ve 1991 yılında TÜBİTAK Hizmet Ödülü almıştır.
4- Celile Berk Butka
1942 yılında Yüksek Mühendis Mektebi’nden mezun olan Celile Berk, Türkiye’nin ilk kadın mühendis-mimarıdır. 1946-1947 yılları arasında Massachusets Institute of Technology’de (MIT) Mimarlık ve Planlama dalında İstanbul’un Sanatoryumları üzerine master tezini yazan Celile Berk, daha sonra Yrd. Doçent olarak İTÜ’ye dönmüştür. Amerika’da birçok yerde büyük ölçekli ve teknik mimari projeler geliştirmiş, 1984’te New York’ta vefat etmiştir.
5- Nildeniz Sütçü Şen
İTÜ Denizcilik Fakültesi mezunu Nildeniz Sütçü Şen, uzakyol gemilerinde çalıştıktan sonra kılavuz kaptan olmayı seçerek Türkiye’nin ilk kadın kılavuz kaptanı olmuştur. Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği’nin yönetim kurulu başkanı olarak seçilmesiyle bu ünvanına Türkiye’nin denizcilik STK’ları arasındaki ilk kadın başkanı olmayı da eklemiştir.
6- Günnur Dikeç
1965 yılında İTÜ'den Metalurji Yüksek Mühendisi olarak mezun olan ve Türkiye'nin ilk kadın dökümcülerinden olan Günnur Dikeç, Haliç Tersanesi'nde Dökümhane Müdürlüğü yaparak sektörde "Demir Leydi’’ lakabıyla bilinmektedir. Haliç Tersanesi'nde ilk defa çelik döküm yapan Dikeç, ilk manganez bronz pervane dökümünü de yapmıştır.
7- Sinem Dedetaş
İTÜ Gemi İnşaatı ve Gemi Makinaları Mühendisliği mezunu olan Sinem Dedetaş, 2014-2016 yılları arasında Gemi Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı yaparak bu makamda görev alan ilk kadın olmuştur. 2019 yılında Şehir Hatları Genel Müdürü olduktan sonra 2023 yılında "Fark Yaratan Kadınlar Ödülü"nü kazanmıştır. Günümüzde ise Üsküdar Belediye Başkanı olarak görevini sürdürmektedir.
8- Aslı Samancı
1966 yılında İTÜ Gıda Mühendisliği'nden mezun olan Aslı Samancı, Türkiye'nin ilk ve tek yerli propolis üreticisi olan BEE'O ve BEE&YOU markalarının kurucularından biri olarak 37 ülkeye ihracat yapan bir girişimi yönetmektedir. Türkiye’de daha önce üretilmeyen propolisi, yine Türkiye’de ilk kez “Sözleşmeli Arıcılık” modeli ile üretmek ve proses yöntemini geliştirerek insan tüketimine uygun hale getirme hedefiyle başlayan girişim; uluslararası arenada 28 farklı ödüle layık görülmüştür.
9- Nilgün Bal Doğan
İTÜ Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği bölümü mezunu olan Nilgün Bal Doğan, Uzakyol Vardiya Mühendisi olarak gemilerde çalışmaya başladıktan bir süre sonra tanker gemilerinde başmühendis olarak çalışma hayatına devam etmiştir. "Başka meslek mi kalmadı bunu seçiyorsun" gibi birçok tepki ile karşılaştığını belirten Doğan, artık denizcilik sektöründe kadınların ciddi oranda kabul gördüğünden de bahsediyor.
10- Sadiye Erimli
İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuarı Şan bölümünü 2002 senesinde dereceyle bitiren Sadiye Erimli, TRT İstanbul Radyosu'nun 1998 yılında açtığı sınavı kazanarak 7 sene boyunca ses sanatçısı olarak çalışmıştır. 2008 yılında kurduğu "İstanbul Fasıl Ansamble" grubuyla yurt içi ve yurt dışında pek çok konser vermiştir. Şu an İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Türk Müzik Topluluğu'nda solist olarak çalışmakta ve farklı Türk Müzik Topluluklarının koro şefi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
ve daha nice İTÜ'lü kadınlar; Türkiye'de ve dünyada İTÜ ekolünü en başarılı şekilde temsil etmeye devam etmektedir.
İTÜ'lü olmak ve aynı zamanda İTÜ'lü bir kadın olmak biz kadınların en büyük değerlerinden biri. Hepimizin Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun.